Tiêu chuẩn tăng cân ở trẻ sơ sinh – Chuẩn nào dành cho con?

Bài viết nhện được sự tư vấn y khoa của Bác sĩ Nội nhi tại bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM – Bác sĩ Nguyễn Phước Mỹ Linh.

Cân nặng của trẻ sơ sinh là một trong những yếu tố quan trọng mà bác sĩ sử dụng để đánh giá sự phát triển của bé hoặc tìm ra những mối lo ngại tiềm ẩn. Vậy trẻ sơ sinh tăng cân như thế nào mới là đúng theo tiêu chuẩn của WHO? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của Huggies nhé!

Trẻ sơ sinh tăng cân như thế nào là đúng tiêu chuẩn?

Trong tuần đầu tiên khi vừa chào đời, trẻ sơ sinh có hiện tượng sụt cân sinh lý. Tuy nhiên, khi bước sang tuần 2 – 3, cân nặng của trẻ sơ sinh sẽ lại tăng đều và có sự bứt phá một cách ngoạn mục. Vậy nên nếu con có đột nhiên giảm cân, hoặc tăng cân chậm hơn so với bạn bè đồng lứa, mẹ cũng không cần quá lo nhé vì nó không đi ngược lại tiêu chuẩn tăng cân của trẻ sơ sinh.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới – WHO và trang breastfeeding, sự tăng trưởng của các bé sơ sinh bú mẹ được xem là bình thường thông qua các tiêu chí sau:

Cân nặng của trẻ sơ sinh giảm từ 5-10% trong tuần đầu tiên và nhanh chóng tăng đều trong những tuần sau đó. Bé sơ sinh có thể tăng từ 1-1,2kg/ tháng trong 3 tháng đầu. Càng về sau, cân nặng của bé sẽ càng tăng chậm, khoảng 600gr/tháng trong giai đoạn từ 4-6 tháng và khoảng 300-400gr trong giai đoạn sau đó. Trẻ 4 tháng tuổi có cân nặng tăng gấp 2 lần so với lúc mới sinh. Trong vòng 12 tháng, chiều dài của trẻ có thể tăng 1,5 lần và chu vi vòng đầu tăng 11cm.

Tuy nhiên, những thông số trên chỉ mang tính tham khảo thôi. Vì mỗi bé sẽ có một nhịp độ phát triển khác triển khác nhau nên tốc độ tăng cân của trẻ sơ sinh cũng không thể giống nhau hoàn toàn được.

Dựa theo bảng cân nặng tiêu chuẩn của WHO để xem xét tình trạng tăng cân của bé (Nguồn: Sưu tầm)

>>> Tham khảo thêm: Sự phát triển của trẻ sơ sinh theo tuần

Mức tăng cân của trẻ sơ sinh qua các tháng theo WHO

Thông thường sau khi sinh, cân nặng của bé sẽ giảm xuống như là một cơ chế tự động để trẻ thích nghi với quá trình bú sữa mẹ. Vì thế, ba mẹ cũng đừng quá lo lắng khi cân nặng của trẻ sơ sinh giảm sút trong tuần đầu tiên nhé!

Mỗi bé sẽ có một nhịp độ phát triển riêng nên tốc độ tăng cân trẻ sơ sinh cũng không thể giống nhau hoàn toàn. Những thông số trong bảng cân nặng trẻ sơ sinh dưới đây, mẹ có thể tham khảo để biết trẻ sơ sinh tăng cân như thế nào là đúng tiêu chuẩn.

>>> Tham khảo thêm: Giải tỏa nỗi lo bé chậm tăng cân

Bảng cân nặng chuẩn cho bé gái sơ sinh 0-12 tháng

Tháng

Cân nặng (kg)

Chiều cao tối thiểu (cm)

Suy dinh dưỡng

Nguy cơ suy dinh dưỡng

Bình thường

Béo phì

Nguy cơ béo phì

1

<3,1

3.1 – 3.5

3.6 – 4.6

4.7 – 5.3

>5.3

52

2

<4.1

4.1 – 4.4

4.5 – 5.8

5.9 – 6.4

>6.4

55

3

<4.6

4.6 – 5.2

5.3 – 6.6

6.7 – 7.4

>7.4

>57.5

4

<5.2

5.2 – 5.5

5.6 -7.2

7.2 – 8.1

>8.1

60

5

<5.6

5.6 – 6.1

6.2 – 7.8

7.9 – 8.7

>8.7

61.5

6

<5.9

5.9 – 6.4

6.5- 8.3

8.4 – 9.2

>9.2

63.5

7

<6.2

6.2 – 6.7

6.8 – 8.7

8.8 – 9.6

>9.6

65

8

<6.4

6.4 – 7

7.1 – 9

9.1 -10

>10

65.5

9

<6.6

6.6 – 7.2

7.3 – 9.3

9.4 – 10.4

>10.4

67.5

10

<6.8

6.8 – 7.5

7.6 – 9.6

9.7 – 10.7

>10.7

69

11

<7

7 – 7.6

7.7 – 9.8

9.9 – 11

>11

7

0

12

<7.2

7.2 – 7.9

8 – 10.1

10.2 – 11.3

>11.3

71

Bảng cân nặng chuẩn cho bé trai sơ sinh 0-12 tháng

Tháng

Cân nặng (kg)

Chiều cao tối thiểu (cm)

Suy dinh dưỡng

Nguy cơ suy dinh dưỡng

Bình thường

Béo phì

Nguy cơ béo phì

1

<3.5

3.5 – 3.7

3.8 – 5.1

5.2 – 5.6

>5.6

53

2

<4.3

4.3 – 4.8

4.9 – 5.3

6.3 -7

>7

56

3

<5.1

5.1 – 5.5

5.6 – 7.1

7.2 – 7.9

>7.9

59.6

4

<5.6

5.6 – 6.2

6.3 – 7.8

7.9 – 8.6

>8.6

61.5

5

<6

6 – 6.7

6.8 – 8.3

8.4 – 9.2

>9.2

64

6

<6.4

6.4 – 7

7.1 – 8.9

9 – 9.7

>9.7

65.5

7

<6.7

6.7 – 7.3

7.4 – 9.2

9.3 – 10.2

>10.2

67

8

<7

7 – 7.6

7.7 – 9.6

9.7 -10.6

>10.6

68

9

<7.2

7.2 – 8

8.1 -10

10.1 – 10.9

>10.9

69.5

10

<7.4

7.4 – 8.2

8.3 – 10.2

10.3 – 11.2

>11.2

71

11

<7.6

7.6 -8.3

8.4 – 10.5

10.6 – 11.5

>11.5

72

12

<7.8

7.8 – 8.6

8.7 –

10.8 -11.8

>11.8

73

Một số yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng trẻ sơ sinh

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng và sự phát triển của trẻ sơ sinh như sau:

Thời gian mang thai: Những đứa trẻ sinh trước ngày dự sinh thường có cân nặng nhẹ hơn. Còn trẻ sinh quá ngày dự sinh lại có thể lớn hơn mức trung bình. Thể chất của mẹ: Những vấn đề sức khỏe của mẹ như tiểu đường, tiểu đường thai kỳ, bệnh tim, huyết áp cao và béo phì có thể ảnh hưởng đến cân nặng của em bé. Song sinh: Sinh đôi hoặc sinh ba có thể ảnh hưởng đến cân nặng của trẻ, tùy thuộc vào lượng không gian mà chúng phải chia sẻ. Thứ tự sinh của bé: Con đầu lòng sinh ra thường có xu hướng nhỏ hơn so với những đứa sinh sau này. Giới tính của bé: Đây là một sự khác biệt nhỏ, khi sinh ra bé gái thường sẽ có chiều cao và cân nặng thấp hơn so với các bé trai. Sức khỏe của mẹ trong thai kỳ: Trong giai đoạn mang thai nếu mẹ bị stress căng thẳng, bệnh cao huyết áp hay thường xuyên sử dụng các chất kích thích (thuốc lá, rượu, bia, cà phê,…) cũng sẽ gây ảnh hưởng đến cân nặng của thai nhi. Dinh dưỡng trong thai kỳ: Chế độ dinh dưỡng trong thai kỳ của mẹ không đầy đủ dưỡng chất thì rất khó để thai nhi phát triển tối ưu nhất và sẽ khiến cân nặng của trẻ khi sinh ra nhẹ hơn. Sức khỏe của bào thai: Dị tật bẩm sinh, nhiễm trùng hay các yếu tố khác sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe bào thai. Đồng thời cũng làm ảnh hưởng đến cân nặng của trẻ sơ sinh của bé và sự tăng trưởng, phát triển sau này.

Trẻ sơ sinh giảm cân sau sinh có bất thường?

Thông thường, sau khi sinh, cân nặng của trẻ sơ sinh sẽ giảm xuống chút ít như một cơ chế tự động giúp con thích nghi với quá trình bú sữa mẹ.

Trong vòng 2-3 ngày sau khi sinh, nhiều trẻ có thể giảm 5 – 10 % cân nặng. Sau khi chào đời 10 ngày, cân nặng sẽ từ từ tăng hoặc tăng nhanh. Vì thế, mẹ đừng quá lo lắng khi cân nặng của trẻ sơ sinh giảm sút trong tuần đầu tiên nhé.

Tham khảo chuẩn cân nặng trung bình của trẻ từ 1 – 12 tháng tuổi sau để biết khi nào con tăng cân quá nhanh:

1 – 3 tháng tuổi: cân nặng trung bình cần tăng là 700g – 800g. 4 – 6 tháng tuổi: cân nặng trung bình cần tăng mỗi tháng là 500g – 600g. 7 – 8 tháng tuổi: cân nặng trung bình cần tăng mối tháng dao động nhiều hay ít hơn một chút so với 400g. 9 – 12 tháng tuổi: cân nặng trung bình cần tăng mỗi tháng khoảng 300g – 350g.

Vậy nên, mẹ hãy tham khảo chuẩn cân nặng trung bình của trẻ từ 1 – 12 tháng tuổi ở trên để theo dõi. Nếu bé giảm cân quá nhanh so với tiêu chuẩn thì mẹ nên đưa bé đến bác sĩ để kiểm tra và được tư vấn điều trị.

Giảm cân sau sinh là hiện tượng sụt cân sinh lý bình thường ở trẻ (Nguồn: Sưu tầm)

Nguyên nhân bé sơ sinh chậm tăng cân

Có rất nhiều nguyên nhân khiến bé chậm tăng cân như: các yếu tố di truyền, tiền sử sức khỏe, các hoạt động thể chất, tinh thần,… Trong đó, phổ biến nhất là do bé dung nạp không đủ các chất dinh dưỡng.

Những nguyên nhân có thể làm cơ thể bé không hấp thu đủ chất dinh dưỡng như sau:

Bé khó khăn trong việc “ti” sữa mẹ. Bé chỉ “măm” được lớp sữa đầu, ít chất dinh dưỡng hơn sữa sau. Bé “ăn sữa” máy móc, không dựa trên nhu cầu thực của bé. Bé trở nên mệt mỏi hoặc buồn ngủ trước khi bé nhận đủ sữa mẹ. Bé bị ốm, mắc các vấn đề về đường ruột như tiêu chảy, không dung nạp được sữa, một số trường hợp là do bé mắc chứng bệnh về tim mạch, chứng xơ hóa,…

Bé khó khăn khi mút vú mẹ nên bé cũng không thể “ti mẹ” đến mức no. Mẹ không đủ sữa cũng có thể là một nguyên nhân khiến bé chậm tăng cân.

7 cách để trẻ sơ sinh tăng cân nhanh, đều theo từng tháng

Nếu cân nặng của trẻ sơ sinh mãi vẫn không có sự biến chuyển, mẹ nên chú ý. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe của bé. Mẹ nên đưa bé đến bệnh viện kiểm tra để điều trị dứt điểm. Ngoài ra, mẹ cũng có thể áp dụng những cách sau để giúp bé cưng cải thiện cân nặng:

Giúp bé ngủ ngon: Mẹ có biết lúc ngủ cũng chính là lúc trẻ sơ sinh lớn lên? Vì khi bé ngủ, tuyến yên sẽ tiết hormone giúp bé phát triển chiều cao cũng như cân nặng. Vì vậy, trong giai đoạn này, bé cưng cần ngủ rất nhiều, có thể lên tới 20 tiếng/ngày. Bên cạnh việc làm trẻ khó chịu, ngủ không đủ giấc còn ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của trẻ. Cho bé bú kể cả khi bé buồn ngủ: Mẹ hãy thử cù nhẹ vào chân bé, đánh thức bé tiếp tục “ti” mẹ, nếu bé có biểu hiện buồn ngủ. Bên cạnh đó, mẹ có thể dùng tay hoặc máy hút sữa để hút phần sữa bé chưa bú xong ở bên ngực còn lại, giúp kích thích sự sản xuất sữa mẹ cho bé dùng vào lần sau, mẹ nhé. Cho bé bú đúng cách: Với bé sơ sinh, sữa là nguồn dinh dưỡng duy nhất. Cho bé bú đầy đủ, đúng cách sẽ giúp bé bổ sung năng lượng cần thiết cho sự phát triển của mình. Các bé mới sinh nên được cho bú mỗi 2-3h/ lần. Khi bé lớn hơn, khoảng cách giữa các cữ bú có thể kéo dài hơn. Cho bé dùng thêm sữa công thức: Bước vào tuổi ăn dặm, mẹ có thể tăng cường dinh dưỡng cho con bằng cách thêm sữa và các sản phẩm từ sữa như: sữa chua, bột ngũ cốc,… Ăn dặm đúng cách, bé tăng cân tốt hơn: Khi bước sang tháng thứ 6, nhu cầu dinh dưỡng của trẻ sẽ tăng lên. Mẹ nên tập cho bé ăn dặm để bổ sung nguồn dinh dưỡng khác ngoài sữa mẹ, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho sự phát triển của trẻ trong giai đoạn này. Nếu mẹ quan tâm hãy tham khảo thêm: Thực đơn ăn dặm cho bé 6 tháng tuổi. Khuyến khích bé vận động nhiều hơn: Vì càng vận động nhiều, bé càng nhanh đói hơn. Hệ tiêu hóa cũng sẽ làm việc hiệu quả hơn. Massage cho trẻ sơ sinh: Không chỉ giúp bé thư giãn và dễ ngủ hơn, thường xuyên massage cho bé sơ sinh cũng có tác dụng thúc đẩy hoạt động của hệ tiêu hóa. Bé không gặp vấn đề về tiêu hóa, cân nặng cũng tăng nhanh hơn.

Cách để trẻ sơ sinh tăng cân nhanh

Cho bé ngủ ngon, đúng cách giúp bé phát triển chiều cao cũng như cân nặng (Nguồn: sưu tầm)

Một số câu hỏi thường gặp về cân nặng trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh tháng đầu tăng bao nhiêu ký?

Nhiều bố mẹ thường thắc mắc trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi tăng bao nhiêu cân là đủ? Các mẹ nên quan sát và theo dõi cân nặng và so sánh với tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới WHO để biết con mình có tăng cân đạt tiêu chuẩn không.

Với trẻ đủ tháng, cân nặng trẻ sơ sinh sẽ dao động trong khoảng 3,2 – 3,8 kg, chiều cao khoảng 50 – 53 cm. Các chuyên gia khuyến khích mẹ nên thường xuyên kiểm tra chỉ số cân nặng và chiều dài của trẻ sơ sinh đến khi trẻ đủ 12 tháng.

Cân nặng trẻ sơ sinh tháng đầu sẽ dao động trong khoảng 3,2 – 3,8 kg (Nguồn: Sưu tầm)

Trẻ sơ sinh thừa cân có đáng lo không?

Việc trẻ sơ sinh tăng cân trong 6 đến 12 tháng đầu đời thường không phải là vấn đáng lo ngại. Đặc biệt, trẻ bú sữa mẹ có xu hướng tăng cân nhanh hơn trong 6 tháng đầu và sau đó sẽ chậm lại.

Vậy nên mẹ không nên quá nghiêm trọng khi thấy con bị thừa cân. Điều quan trọng là mẹ bổ sung được các chất dinh dưỡng cần thiết và hợp lý theo các giai đoạn phát triển. Điều này sẽ giúp bé duy trì cân nặng bình thường sau này và phát triển khỏe mạnh hơn.

>> Tham khảo thêm: Trẻ suy dinh dưỡng: nguyên nhân, dấu hiệu và cách chăm sóc

Nếu đã thử các biện pháp trên nhưng bé vẫn nhẹ cân và mẹ cũng chưa yên tâm về sức khỏe con mình, mẹ có thể trao đổi thêm với bác sĩ trong các lần khám định kỳ hàng tháng để tìm ra nguyên nhân chính xác. Việc tăng cân ở trẻ sơ sinh nhanh hay chậm còn tùy thuộc nhiều yếu tố. Tuy nhiên, nếu cân nặng của trẻ liên tục “dậm chân tại chỗ” trong một thời gian dài cũng là một dấu hiệu rằng mẹ nên đưa bé đi khám sức khỏe để tìm ra nguyên nhân cũng như biện pháp xử lý phù hợp.

Theo bác sĩ Nguyễn Phước Mỹ Linh:

Trẻ sơ sinh khỏe mạnh là trẻ có sự tăng cân đều ngày qua ngày. Thường sau giai đoạn sụt cân sinh lý, trẻ sẽ tăng khoảng 15-20g/kg/ngày. Trẻ bú – ngủ- chơi theo chu kỳ nhịp nhàng. Nếu mẹ phát hiện bé có biểu hiện đứng cân hoặc sụt cân sớm cần cảnh giác đến các vấn đề sức khỏe của trẻ, lúc này cần đưa trẻ đến bệnh viện để tầm soát các dị tật bẩm sinh và vấn đề sức khỏe khác nhé.

Qua bài viết trên đây của Huggies có lẽ mẹ đã biết trẻ sơ sinh tăng cân như thế nào là đúng tiêu chuẩn. Ngoài ra, mẹ có thể tham khảo các cách chăm bé tại mục Chăm sóc bé. Bên cạnh đó, nếu mẹ có những băn khoăn về cân nặng của con thì có thể gửi câu hỏi về Góc chuyên gia của Huggies để được tư vấn nhé!

>> Tham khảo thêm: Bé có bị vượt cân quá không?

Nguồn tham khảo:

https://www.who.int/tools/child-growth-standards/standards

https://www.who.int/tools/child-growth-standards/standards/weight-for-length-height