Bé mấy tháng ăn dặm là câu hỏi mà rất nhiều bà mẹ băn khoăn hay như ăn dặm bắt đầu từ đâu, cần có lưu ý gì?
Ăn dặm là quá trình những trẻ hoàn toàn phụ thuộc vào sữa được làm quen với thức ăn đặc.
Nó bắt đầu với một vài miếng thức ăn đầu tiên và kết thúc với lần bú cuối cùng là sữa mẹ hoặc sữa công thức.
Thức ăn rắn được đưa vào khi nào và như thế nào là rất quan trọng để thiết lập thói quen ăn uống lành mạnh và hạn chế kén ăn.
Bài viết này cung cấp các mẹo cai sữa thành công, bao gồm các loại thực phẩm nên chọn và tránh, thời điểm thích hợp và các mối quan tâm tiềm ẩn.
Bé mấy tháng ăn dặm?
Hầu hết các chuyên gia sức khỏe đều khuyên rằng trẻ sơ sinh nên bắt đầu ăn thức ăn đặc vào khoảng 4-6 tháng tuổi.
Sáu tháng thường là thời gian để khuyến khích vì trẻ sơ sinh ở độ tuổi này bắt đầu cần các chất dinh dưỡng bổ sung không có trong sữa, chẳng hạn như sắt và kẽm.
Một lượng nhỏ thức ăn rắn có thể cung cấp những chất dinh dưỡng này.
Các chuyên gia cũng khuyên bạn nên tìm kiếm các dấu hiệu cho thấy em bé đã sẵn sàng phát triển để ăn thức ăn đặc. Chúng bao gồm:
- Ngồi dậy tốt;
- Kiểm soát đầu tốt;
- Có thể ngậm thức ăn trong miệng và sẵn sàng nhai;
- Có thể gắp thức ăn và đưa vào miệng;
- Tò mò vào giờ ăn và muốn tham gia;
- Rất hiếm khi trẻ sơ sinh sẵn sàng ăn dặm trước 4-6 tháng;
- Nếu bạn nghĩ rằng con bạn có dấu hiệu sẵn sàng cho ăn dặm nhưng chưa được 6 tháng tuổi, hãy nói chuyện với bác sĩ nhi khoa của bạn để được tư vấn;
Chất rắn nên được giới thiệu khi trẻ được 4-6 tháng tuổi khi trẻ cần bổ sung các chất dinh dưỡng mà không thể thu nhận được chỉ qua sữa.
Ăn dặm truyền thống và ăn dặm tự chỉ huy
Ăn dặm thường được chia thành hai cách tiếp cận chính: truyền thống và tự chỉ huy.
Không có một cách chính xác nào để bắt đầu cho bé ăn dặm. Điều đó nói rằng, biết được những ưu điểm và nhược điểm của từng cách tiếp cận có thể giúp bạn đưa ra quyết định tốt nhất cho bạn và con bạn.
Bạn cũng có thể kết hợp các phương pháp này để xác định những gì phù hợp nhất.
Ăn dặm tự chỉ huy
Trong phương pháp này, trẻ sơ sinh được khuyến khích tự ăn ngay từ đầu. Bạn có thể giới thiệu thức ăn rắn như thức ăn cho trẻ và cho phép con bạn khám phá chất rắn theo tốc độ của riêng chúng.
- Ưu điểm
Nó khuyến khích việc ăn uống độc lập sớm hơn.
Trẻ sơ sinh có thể dễ quyết định thời điểm ăn no hơn và ít bị thừa cân về lâu dài.
Nó làm giảm nhu cầu nấu nướng riêng biệt, vì các bữa ăn gia đình thường thích hợp.
Cả gia đình bạn có thể ăn cùng nhau.
- Nhược điểm
Nó làm tăng mối quan tâm xung quanh nôn mửa và nghẹt thở. Tuy nhiên, nếu được cung cấp thức ăn thích hợp, nguy cơ bị sặc của bé sẽ không cao hơn so với cách tiếp cận truyền thống.
Rất khó để biết bé đã ăn bao nhiêu thức ăn.
Nó có thể rất lộn xộn.
Có thể khó xác định dị ứng thực phẩm hơn, vì một số loại thực phẩm thường được đưa vào cùng một lúc.
Ăn dặm truyền thống
Trong cách tiếp cận này, bạn cho bé ăn và dần dần làm quen với thức ăn đặc hơn. Bạn sẽ bắt đầu xay nhuyễn mịn trước khi chuyển sang thức ăn nghiền và cắt nhỏ, sau đó là thức ăn dạng ngón và cuối cùng là những miếng nhỏ.
- Ưu điểm
Dễ dàng hơn để xem con bạn đã ăn được bao nhiêu.
Nó bớt lộn xộn hơn.
- Nhược điểm
Làm các bữa ăn riêng biệt và phải cho bé ăn có thể tốn nhiều thời gian.
Có thể có nguy cơ cao hơn khi cho ăn quá nhiều, vì bạn có thể gặp khó khăn trong việc đọc cảm giác no của con mình.
Nếu trẻ đã quá quen với việc xay nhuyễn mịn, có thể khó chuyển chúng sang các loại có kết cấu khác.
Giúp bé bắt đầu ăn dặm
Nếm thử đầu tiên
Khẩu vị đầu tiên rất quan trọng để phát triển thói quen ăn uống tốt và cho trẻ sơ sinh tiếp xúc với nhiều loại hương vị khác nhau.
Khi giới thiệu thức ăn mới, hãy nhớ rằng số lượng đã ăn ít quan trọng hơn số lượng thức ăn đã thử. Trong giai đoạn bắt đầu ăn dặm, bé vẫn sẽ nhận được hầu hết dinh dưỡng từ sữa mẹ hoặc sữa công thức.
Cố gắng biến điều này thành một trải nghiệm tích cực cho bé bằng cách cho bé chơi, chạm và nếm thức ăn mới.
Khoảng một giờ sau khi bú sữa và khi bé không quá mệt thường là thời điểm thích hợp để thử thức ăn. Trộn thức ăn với một ít sữa mẹ hoặc sữa công thức có thể cải thiện khả năng chấp nhận.
Thức ăn đầu tiên thích hợp bao gồm:
- Rau nấu chín mềm: Bông cải xanh, cà rốt, khoai tây, khoai lang, bí bơ, bí đỏ , đậu Hà Lan – xay nhuyễn, nghiền hoặc dùng như thức ăn nhẹ
- Trái cây mềm: Chuối, xoài, việt quất, mâm xôi, bơ, lê hoặc táo nấu chín, mận, đào – xay nhuyễn, nghiền hoặc dùng làm thức ăn nhẹ
- Ngũ cốc: Bột yến mạch, gạo, hạt diêm mạch , hạt kê – nấu chín, nghiền hoặc xay nhuyễn để có kết cấu phù hợp và trộn với một lượng nhỏ sữa mẹ hoặc sữa công thức
Bắt đầu với một vài thìa hoặc vài lần cắn mỗi ngày một lần trong khoảng một tuần để đánh giá xem bé muốn nhiều hay ít.
Thức ăn mới có thể được giới thiệu mỗi ngày hoặc lâu hơn, và bạn cũng có thể kết hợp các loại thức ăn. Ví dụ, hãy thử trộn ngũ cốc gạo cho trẻ sơ sinh với lê – hoặc chuối với bơ.
Bạn cũng có thể bắt đầu cho bé uống từng ngụm nước trong cốc để bé làm quen.
Hình thành chất rắn
Khi con bạn được khoảng 4-6 tháng tuổi và thường xuyên ăn thức ăn đặc, bạn có thể cho bé ăn nhiều loại hơn để từ từ tạo thành ba bữa ăn hàng ngày.
Đảm bảo cung cấp các kết cấu khác nhau và để ý các dấu hiệu cho thấy bé đã no.
Bạn có thể bắt đầu bao gồm:
- Thịt, gia cầm và cá: Đảm bảo chúng mềm và dễ quản lý. Loại bỏ bất kỳ xương nào.
- Trứng: Đảm bảo chúng được nấu chín kỹ.
- Full-chất béo sản phẩm từ sữa: Plain sữa chua và pho mát là lựa chọn tốt.
- Các loại ngũ cốc và ngũ cốc có chứa gluten: Các lựa chọn bao gồm mì ống, mì hộp và lúa mạch.
- Xung: Em bé của bạn có thể thích đậu bơ, đậu lăng, đậu Hà Lan và đậu gà.
- Thức ăn nhẹ: Thử bánh gạo, bánh mì và mì ống nấu chín, cũng như trái cây mềm (chuối, lê, xoài, bơ) và rau nấu chín mềm (cà rốt, khoai lang, bông cải xanh ).
- Quả hạch và hạt: Đảm bảo chúng được nghiền mịn hoặc cho vào bơ hạt. Không nên cho trẻ em dưới 5 tuổi ăn các loại hạt nguyên hạt. Theo dõi chặt chẽ nếu có tiền sử gia đình bị dị ứng hạt.
Vào khoảng 7-9 tháng, nhiều em bé có thể ăn ba bữa nhỏ mỗi ngày. Cố gắng bổ sung nguồn protein, carbs và chất béo trong mỗi bữa ăn.
Vào khoảng 9-11 tháng, nhiều trẻ sơ sinh có thể quản lý các bữa ăn gia đình được cắt thành từng miếng nhỏ. Chúng cũng nên được cho ăn thức ăn cứng hơn, chẳng hạn như hạt tiêu sống, bí xanh, táo, cà rốt, bánh quy giòn và bánh mì pita.
Ở độ tuổi này, hầu hết trẻ sơ sinh có thể quản lý ba bữa ăn hàng ngày và có thể là một món tráng miệng, chẳng hạn như sữa chua và/hoặc trái cây.
Khi được 1 tuổi, hầu hết các bé có thể ăn những thứ mà những người còn lại trong gia đình ăn và tham gia các bữa ăn gia đình. Ở giai đoạn này, nhiều em bé có thể ăn ba bữa nhỏ cộng với 2-3 bữa phụ mỗi ngày.
Hãy nhớ rằng mỗi em bé là khác nhau – em bé của bạn có thể ăn nhiều hơn hoặc ít hơn tùy thuộc vào nhu cầu của riêng mình.
Các thực phẩm cần tránh khi ăn dặm
Mặc dù điều quan trọng là em bé của bạn phải ăn nhiều loại thực phẩm, nhưng có một số loại thực phẩm nên tránh, bao gồm:
- Mật ong: Không bao giờ cho trẻ sơ sinh dưới 12 tháng tuổi uống mật ong vì nguy cơ ngộ độc thực phẩm, một dạng ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng.
- Trứng chưa nấu chín: Những loại này có thể chứa vi khuẩn Salmonella , có thể gây bệnh cho em bé của bạn.
- Các sản phẩm sữa chưa tiệt trùng: Quá trình thanh trùng tiêu diệt vi khuẩn trong các sản phẩm sữa có thể gây nhiễm trùng.
- Thực phẩm hoặc đồ uống có đường, mặn hoặc đã qua chế biến kỹ: Chúng thường cung cấp rất ít chất dinh dưỡng. Đường có thể làm hỏng răng và thận của trẻ sơ sinh không thể đối phó với quá nhiều muối. Tránh thêm muối vào bữa ăn gia đình.
- Nguyên hạt: Không cho trẻ sơ sinh và trẻ em dưới 5 tuổi ăn vì nguy cơ mắc nghẹn. Tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa của bạn trước khi giới thiệu các sản phẩm từ hạt nếu tiền sử gia đình bị dị ứng với hạt hoặc nếu con bạn bị dị ứng khác.
- Sản phẩm ít chất béo: Trẻ sơ sinh cần nhiều chất béo hơn trong chế độ ăn uống của mình so với người lớn.
- Sữa bò: Bạn có thể thêm một lượng nhỏ sữa bò vào thức ăn. Tuy nhiên, không bao giờ được dùng nó như một thức uống chính hoặc cho uống với số lượng lớn vì nó không cung cấp đủ chất sắt và chất dinh dưỡng cho con bạn.
Mẹo để cai sữa thành công
Một số thực hành nhất định có thể làm giảm quá trình cai sữa. Dưới đây là một vài lời khuyên:
- Trẻ sơ sinh tự nhiên thích vị ngọt hơn. Do đó, hãy cố gắng cho bé ăn rau trước khi ăn trái cây để hạn chế khả năng bé từ chối rau.
- Cung cấp nhiều loại. Cố gắng tránh cho bé ăn nhiều loại thức ăn giống nhau. Nếu bé không thích một số loại thức ăn nhất định, hãy tiếp tục giới thiệu và thử trộn thức ăn đó với một loại thức ăn bé thích cho đến khi con bạn trở nên quen thuộc.
- Đừng ép trẻ ăn nhiều hơn mức chúng muốn, vì trẻ thường dừng lại khi đã ăn đủ.
- Làm cho giờ ăn thoải mái và cho phép bé làm rối tung lên. Điều này khuyến khích em bé thử nghiệm nhiều hơn với thức ăn và tạo ra một liên kết tích cực với việc ăn uống.
- Lên kế hoạch trước bằng cách đông lạnh các mẻ thực phẩm trong khay đá hoặc hộp nhỏ nếu bạn không muốn nấu ăn hàng ngày.
- Cố gắng đưa bé vào các bữa ăn gia đình. Trẻ sơ sinh có nhiều khả năng ăn những thức ăn mà chúng nhìn thấy những người xung quanh đang ăn.
Nguy hiểm tiềm ẩn khi ăn dặm
Mặc dù việc cai sữa phải vui vẻ và hấp dẫn, nhưng có một số rủi ro cần lưu ý.
- Dị ứng thực phẩm
Mặc dù một chế độ ăn uống đa dạng là quan trọng, nhưng vẫn có khả năng bé bị dị ứng với một số loại thực phẩm.
Nguy cơ cao hơn nhiều nếu tiền sử gia đình bị dị ứng thực phẩm hoặc nếu con bạn bị chàm.
Bất chấp niềm tin phổ biến, không có bằng chứng nào cho thấy việc trì hoãn việc cho trẻ ăn một số loại thực phẩm sau 6 tháng tuổi sẽ ngăn ngừa dị ứng.
Trong khi đó, có một số bằng chứng cho thấy rằng việc cho trẻ từ 4 đến 6 tháng tuổi ăn gần như tất cả các loại thực phẩm có thể làm giảm nguy cơ dị ứng và bệnh celiac.
Trên thực tế, một số nghiên cứu quan sát cho thấy rằng việc cho trẻ ăn nhiều loại thức ăn khác nhau sớm hơn 6 tháng có thể ngăn ngừa dị ứng thức ăn – đặc biệt là ở trẻ em có nguy cơ cao.
Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về dị ứng thực phẩm, hãy nói chuyện với bác sĩ nhi khoa của bạn.
- Nghẹt đường thở
Nghẹt thở có thể là một mối quan tâm đáng kể khi bắt đầu cho trẻ ăn thức ăn đặc.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần biết là nôn là một phần hoàn toàn bình thường của việc học cách ăn. Nó hoạt động như một phản xạ an toàn để ngăn ngừa trẻ sơ sinh bị nghẹt thở.
Các dấu hiệu của nôn mửa bao gồm mở miệng và đưa lưỡi về phía trước, bắn tung tóe và/hoặc ho. Bé có thể bị đỏ ở mặt.
Điều quan trọng là không được hoảng sợ hoặc quá lo lắng khi trẻ bú.
Tuy nhiên, tình trạng nghẹt thở còn nghiêm trọng hơn nhiều. Nó xảy ra khi thức ăn chặn đường thở, có nghĩa là em bé của bạn không thể thở đúng cách.
Các dấu hiệu bao gồm chuyển sang màu xanh lam, im lặng và không thể phát ra tiếng ồn. Em bé của bạn cũng có thể bắt đầu ho hoặc – trong trường hợp nghiêm trọng – bất tỉnh.
Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích để giảm nguy cơ mắc nghẹn:
- Cho bé ngồi thẳng lưng khi ăn;
- Không bao giờ để em bé của bạn không được giám sát trong khi ăn;
- Tránh các loại thực phẩm có nguy cơ cao, chẳng hạn như các loại hạt nguyên hạt, nho, bỏng ngô , quả việt quất và thịt và cá có thể chứa xương;
- Không nên cho trẻ ăn quá nhiều một lúc hoặc ép ăn;
- Nếu con bạn bị sặc, bạn nên biết các bước tiếp theo thích hợp. Tham gia một khóa học sơ cứu có thể hữu ích.
Nếu bạn cảm thấy con mình bị sặc và không thể ho ra thức ăn, hãy gọi dịch vụ cấp cứu ngay lập tức.
Để được tư vấn dịch vụ Khám chăm sóc sức khỏe cho trẻ nhỏ tại Bệnh viện Hồng Ngọc, khách hàng vui lòng đăng ký tại đây:
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Khoa Nhi – Bệnh viện Hồng Ngọc TẠI ĐÂY để có thêm những thông tin hữu ích về sức khỏe và các chương trình ưu đãi hấp dẫn từ bệnh viện.
